Kanał Sueski nie był pierwszym połączeniem między Morzem Czerwonym a Śródziemnym. Już  około 600 roku p.n.e.faraon Necho II rozpoczął budowę kanału, mającego połączyć Nil  z Morzem Czerwonym (przez jezioro Timsah i Jezioro Gorzkie). Realizację tego ambitnego projektu dokończył dopiero 100 lat później władca perski Dariusz I. Upamiętnił to wydarzenie umieszczeniem na brzegach kanału kamiennych obelisków z napisami w różnych językach. Kanał jednak ulegał często zamuleniu. Czyszczono go więc, ale niewiele to pomagało. Wreszcie w VIII wieku zniszczyli go Arabowie i zapomniano o jego istnieniu. Gdy Vasco da Gama odkrył drogę morską do Indii, Wenecjanie , w obawie przed utratą monopolu w handlu, pierwsi pomyśleli o budowie kanału łączącego oba morza. Minęło jednak dopiero 350 lat , zanim w 1869 roku, po   10 latach budowy, otwarto Kanał Sueski. Od samego początku ta ważna z punktu widzenia strategii wojskowej i ekonomii droga wodna znalazła się w centrum międzynarodowych konfliktów. W czasie wojny sześciodniowej (1967 r.) kanał został zamknięty, a ponowne otwarcie nastąpiło dopiero w 1975 roku.

Kanał Sueski ma 195 km długości, jego szerokość waha się od 140 do 365 m, głębokość wynosi 18 m. Pełny ładunek mogą przewozić tędy statki o wyporności do 150 000 ton i ładowności do  450 000 ton. Każdego dnia przepływają kanał trzy konwoje, co zajmuje im 15 godzin. Specjalne tory mijania pozwalają statkom płynąć w obu kierunkach jednocześnie. Co roku korzysta z tej drogi około 3000 statków, daje to krajowi ponad miliard dolarów dochodu.

            Suez i Port Tawfik leżą na południowym krańcu kanału. Historia miasta, założonego  w XV wieku, łączy się nierozerwalnie z dziejami drogi wodnej. Suez niemal doszczętnie zniszczono podczas wojny z Izraelem w 1973 roku. Po ponownym otwarciu kanału i odkryciu bogatych złóż ropy naftowej w regionie, Suez przeżył olbrzymi boom gospodarczy. Stał się wówczas portem naftowym i centrum rozwijającego się przemysłu petrochemicznego. 17 km na północ od Suezu  biegnie pod Kanałem Sueskim tunel Ahmad Hamdi który usprawnia przejazd samochodem na wschodni brzeg kanału.

Widok na Suez. W porcie powiewają bandery z całego świata.

Widok na część portu w Suezie.

Dobrym miejscem do relaksującej obserwacji przepływających statków jest Port Tawfik,

położony 1,5 km na południe, po drugiej stronie kanału.

Kanał Sueski stanowi umowną granicę między Afryką i Azją.

Kanał Sueski ma 180 km długości, do 415 m szerokości i 22 m. głębokości. Średni czas

przepływu statków wynosi 11 - 12 godzin.

Suez  odbudowany po zniszczeniach  wojennych (arabsko - izraelskich).

Jak się ma szczęście, to można zobaczyć przepływające lotniskowce .

Kanał Sueski dostępny dla statków o wyporności do 30 tyś. DWT.

Widok na Kanał Sueski z zachodniego brzegu

Olbrzymie jezioro, którego wody miały przykryć całą dolinę Nilu pomiędzy I a  II Kataraktą,  było zagrożeniem nie tylko dla Nubii współczesnej, ale także dla pamiątek jej przeszłości od czasów prehistorycznych po chrześcijański. Wielu zabytkom groziło zatopienie na wieki, w ich liczbie 20 świątyniom z okresu faraonów, niezliczonym grobowcom, 13 fortecom z czasów Średniego Państwa. Bez pomocy z zewnątrz Egipt i Sudan nie  zdołałyby ocalić prawie nic ze swego bezcennego dziedzictwa.

            8 marca 1960 roku przewodniczący UNESCO zaapelował do całego świata o  wsparcie dla projektu międzynarodowej kampanii ratowania zabytków Nubii. Śmiały projekt mógł zostać zrealizowany dzięki udziałowi ogromnej liczby naukowców i specjalistów różnych dziedzin z wielu krajów. W ich gronie znaleźli się także specjaliści z Polski. W krótkim czasie starożytna Nubia przekształciła się w największy na świecie teren wykopalisk archeologicznych. Ponad 50 ekip badawczych ścigających się z czasem przeszukiwało cały obszar, który miał zostać zalany  i dokumentowało znaleziska. Większość z tego, co mogło zostać utracone na zawsze, udało się ocalić przynajmniej w postaci planów i rysunków dokumentacyjnych. Najbardziej spektakularnym przedsięwzięciem kampanii było przeniesienie w inne bezpieczne miejsce 22 zabytkowych budowli. Kamień po kamieniu rozebrano je, przewożono i rekonstruowano przywracając dawną postać. Kilka mniejszych trafiło jako dary do muzeów Europy i Ameryki. Na przykład świątynię    z Dabod, w której demontażu uczestniczyli polscy specjaliści, przeniesiono do Hiszpanii. Cztery inne świątynie i grobowiec trafiły do Chartumu, pozostałe przeniesiono do pięciu miejsc na terenie Egiptu. Jadąc z północy na południe są to:

            -wyspa świątyń, File ( na terenie zbiornika wodnego między dwoma tamami),

            -świątynie Nowej Kalabaszy ( 1 km na południe od Sadd al-ali),

            -świątynie w Nowej Sebui (140 km),

            -grobowce i świątynie w Nowej Amadzie (180 km),

            -świątynie w Abu Simbel ( 280 km., w pobliży granicy z Sudanem)

3.12.1. Święta wyspa File

Budowa Tamy Asuańskiej (starszej z dwóch tam) zagroziła także wyspie File. Każdego roku, kiedy jesienią zamykano śluzy, stojące na wyspie świątynie stopniowo pogrążały się w wodzie wypełniającej zbiornik. Z biegiem lat woda zniszczyła barwy na reliefach, wypłukała sole z piaskowca i kamień stwardniał. Z chwilą ukończenia budowy Wielkiej Tamy los File byłby przesądzony. Znalazła się w basenie, jaki powstał między dwiema zaporami i każdego dnia narażona była na zalewanie wodą,  której poziom podnosił się czasem nawet o 6 m. Wreszcie utworzono konsorcjum egipsko - włoskie i zdecydowano się przenieść zabytki na sąsiednią granitową wyspę Agilkia. Prace zakończono w rekordowym czasie - trwały jedynie 30 miesięcy.

Budowle otoczono najpierw tamą osłonową, po czym oczyszczono, pomierzono i rozłożono na    37 363 elementy. Aby na Agilkii odtworzyć oryginalny, uroczy krajobraz File, wysadzono w powietrze i usunięto 300 000 m sześciennych skały granitowej, sadząc w tym miejscu roślinność.

W centrum wyspy stanęła ptolomejska świątynia Izydy. Bogini tej oddawano na File cześć długi czas po zamknięciu innych świątyń egipskich. Kiedy i ona została wreszcie zamknięta z rozkazu cesarza Justyniana w VI wieku n.e. był to koniec starożytnego Egiptu.

Na File Izyda była utożsamiana z Sothis, czyli Syriuszem, którego ukazanie się nad horyzontem zwiastowało początek wylewu. Kult Izydy był blisko związany z wylewami Nilu.  Świątynia Izydy jest budowlą o niezwykle eleganckich proporcjach, składa się z portyku o 14 kolumnach. Pomieszczenia są wspaniale zdobione scenami rytualnego zabijania wrogów przez Ptolemeusza XII Neosa Dionizosa. Społeczność chrześcijańska, która osiedliła się na wyspie zamieniając pogańskie sanktuaria na  kościoły, przetrwała tu tylko do XIII wieku.

Ogólny widok na świątynię Izydy na wyspie File.

Kiosk Trajana i świątynia Hathor widziane z feluki

Pozostałe fragmenty świątyni Harendotesa w zespole świątyni Izydy

Dziedziniec i pierwszy pylon Świątyni Narodzin Izydy.

Przed wejściem na Wielki Dziedziniec świątyni Izydy

Widok na Nil z dziedzińca świątyni

Zejście do Nilometru. Stopnie nilometru, które prowadzą do rzeki, są ponumerowane

cyframi arabskimi, rzymskimi oraz za pomocą egipskich hieroglifów.

Zejście do przystani feluk

Kiosk Trajana, kamienny pawilon wsparty na pięknych filarach o formach roślinnych.

W czasach rzymskich prawdopodobnie pełnił funkcję kaplicy na boską barkę.

Świątynia Izydy widziana z boku. Na pierwszym planie widoczny pierwszy i drugi pylon, oraz

Świątynia Narodzin. Tu najdłużej utrzymywała się starożytna egipska religia.

Widok na Nil z wyspy File

3.12.2. Świątynie Abu Simbel

Na krańcu Górnego Egiptu w Kalabaszy, na południe od Sadd al.-ali, Ramzes II wzniósł świątynię (zwaną świątynią Mandulisa) - Amonowi-Re (bóg słońce), Ptakowi (bóg stworzyciel),Harmakhisowi (strażnik Wrót Zaświatów) i samemu sobie. Cztery kolosalne posągi, każdy 20 m wysoki,  patrzą w stronę wschodzącego słońca. Każdy przedstawia samego faraona,     a u jego stóp miniaturowe postaci królowej i córek. Nad wejściem widnieje płaskorzeźba    Amona-Re, a na górnej krawędzi fasady rząd pawianów symbolizujących mądrość. Wewnątrz świątyni jest kilka ogromnych posągów Ramzesa II - jako Ozyrysa. Reliefy przedstawiają ofiary składane bogom, łupy wojenne i okrutne traktowanie jeńców. W sercu świątyni Ramzes II zajmuje miejsce obok bóstw, którym świątynia jest poświęcona. Perfekcjonizm dokonań Ramzesa dokumentują restauratorskie prace prowadzone (1968-1972 r.) przez szwedzką firmę pod egidą UNESCO. Wejście po prawej stronie fasady prowadzi do wnętrza sztucznej góry, gdzie znajduje się świątynia. Szkice i wykresy pokazują, jak przenoszono świątynię z jej poprzedniego miejsca, teraz zalanego wodami jeziora, do obecnego sztucznie utworzonego i klimatyzowanego od wewnątrz. Dozorca, dzierżący w dłoni olbrzymi klucz ''anch - symbol życia'', wpuszcza nas do mniejszej Świątyni Hathor. Cztery posągi na fasadzie ukazują Ramzesa II, a dwa posągi -  jego żonę, królową Nefertari (jako boginię Hathor). Dekorację wewnątrz faworyzują żeńską część egipskiego panteonu, choć nie brak i Ramzesa II. Dobrotliwa krowa w sercu świątyni to Hathor.

            Na skraju Starej Kalabaszy wznosiła się mała skalna świątynia Bait al.-Wali, dziś zrekonstruowana w odległości 100 m od świątyni Mandulisa. Była to jedna z siedmiu nubijskich budowli sakralnych Ramzesa II, położona najdalej na północ.

Ogólny widok na dwie świątynie w Abu Simbel - świątynię Mandulisa i małą

skalną Bait al.-Wali przeniesione z Kalabaszy

Świątynia Mandulisa z czterema kolosalnymi posągami.

Cztery posągi siedzącego na tronie faraona, wysokości 20 m, zdobią fasadę świątyni

w Abu Simbel, wzniesionej przez Ramzesa II. W latach 1964- 1968 świątynię tę przeniesiono        

z Kalabaszy na nowe miejsce w związku z budową tamy w Asuanie.

Mała skalna świątynia Bait al.-Wali. Była poświęcona Hathor, uważanej w Nubii za małżonkę Horusa, boga-sokoła, opiekuna władzy królewskiej.  Posągi na fasadzie, o wysokości 10 m, przedstawiają Ramzesa II i Hathor-Nefertari. Dwa posągi królowej, utożsamianej z boginią, stoją pomiędzy posągami króla.

Morze Czerwone jest zatoką Oceanu Indyjskiego mającego 2240 km długości. W przeciwieństwie do swojej nazwy jest ciemnoniebieskie, a barwa wody u wybrzeży zmienia się od lazurowej po turkusową. Nazwę swą zawdzięcza chyba pewnemu gatunkowi alg, które miejscami nadają wodzie czerwoną barwę. Granitowe góry nad Zatoką Akaba tworzą skarpę schodzącą 1800 m w głąb morza, natomiast Zatoka Sueska jest stosunkowo płytka (100 m), pełna raf koralowych ciągnących się na południe, daleko poza Hurgadę. Rafy powstały na skutek osadzania się przez tysiące lat wapiennych szkieletów martwych koralowców, mogących żyć jedynie  w prześwietlonych słońcem płytkich wodach tropikalnych. Wybrzeża Morza Czerwonego, gdzie żyją różnorodne jaskrawo ubarwione ryby, są prawdziwym rajem dla płetwonurków.

            Wzdłuż egipskiego wybrzeża nurkuje się niemal wyłącznie z łodzi. Na wyprawach całodziennych oferuje się dwukrotne zejście pod wodę. Wiatr, wiejący niemal bez przerwy  z północy, wywołuje zazwyczaj niewielkie lub średnie fale. Nawet zimą temperatura wody nie spada poniżej 20^oC. Woda jest bardzo przejrzysta, a widoczność w niej doskonała. Statki wycieczkowe cumują przeważnie po południowej stronie rafy, gdyż północne jej krańce pozwalają na nurkowanie tylko przy spokojnym morzu. W większości raf strona wschodnia opada bardziej stromo niż strona zachodnia, zwrócona ku lądowi.

Hurgada - Kurort nad Morzem Czerwonym

Ulica w śródmieściu Hurgady

Widok na centrum Hurgady

Jedna z typowych, bocznych uliczek miasta.

Kurort Sand Beach w Hurgadzie z pełnym zapleczem.

Luksusowy hotel ''Sheraton''

Pięknie utrzymane klomby na terenie kurortu.

Kurort Sand Beach w Hurgadzie przyjmuje turystów z całego świata.

Park w kurorcie dla wczasowiczów

Podczas posiłków panuje bardzo miła atmosfera.

Hotel posiada basen dostępny o każdej porze.

W okolicy kurortu w Hurgadzie

Park w pobliżu plaży nad Morzem Czerwonym

Morze Czerwone jest zatoką Oceanu Indyjskiego mającą 2240 km długości.

W przeciwieństwie do swej nazwy Morze Czerwone jest ciemnoniebieskie, a barwa wody

u wybrzeży zmienia się od lazurowej po turkusową.

Morze Czerwone jest idealnym miejscem do uprawiania różnych sportów wodnych.

Wzdłuż egipskiego wybrzeża nurkuje się niemal wyłącznie z łodzi.

Biura turystyczne organizują całodzienne rejsy po Morzu Czerwonym. Oferują dwukrotne

zejście pod wodę. W programie znajduje się także przerwa obiadowa z posiłkiem na pokładzie.

Nawet zimą temperatura wody nie spada poniżej 20⁰C , jest bardzo przejrzysta i widoczność  

       w niej doskonała.

Bardzo przyjemnie płynie czas podczas rejsu.

Rejs statkiem wycieczkowym po Morzu Czerwonym

Na statku można wypożyczyć sprzęt do nurkowania.

Statek wycieczkowy z turystami cumuje przeważnie po południowej stronie rafy koralowej.

Zejście do wody obok rafy koralowej.

Woda jest bardzo ciepła i przejrzysta.

Wiatr wiejący z północy jest bardzo przyjemny.

wywołuje niewielkie fale.

Bardzo przyjemnie upływa czas.

Słońce operuje bardzo mocno i trzeba szukać cienia.

W większości raf strona wschodnia opada bardziej stromo niż strona zachodnia, zwrócona ku lądowi.

Stado małych rybek wśród raf,

Ściana złożona z miękkich koralowców i małe kolorowe rybki - ogromnie ruchliwe.

Z wielu stoków raf wystają niewielkie, obficie porośnięte

bloki koralowców.

Wspaniały widok kolorowych ryb wśród raf koralowych.

Są gatunki ryb w Morzu Czerwonym, które pozwalają podpłynąć bardzo blisko.

Niezwykle płochliwy gatunek ryb - pływają samotnie.

Trzy rybki gatunku Chaetodon semilarvatus, które są bardzo popularne w tym morzu.

Jedna z ciekawych, dużych ryb wśród raf koralowych.

Niezwykle ubarwiona rogatnica Picasso.

Woda jest cieplutka i czysta - ale bardzo słona.

Słońce operuje bardzo mocno i nie można długo się kąpać.

Odpoczynek na wyspie - w cieniu.         

Na południe od Asuanu, na wysokości I Katarakty, stoją dwie wielkie tamy. Starsza z nich , Tama Asuańska, została zbudowana w latach 1898 - 1902 przez inżynierów angielskich. Dwukilometrową granitową przegrodę dwukrotnie powiększono i mierzy dziś 51 m wysokości,  35 m szerokości u podstawy i 12 m szerokości na koronie. Jej 180 śluz zamykano, gdy tylko przyszła fala powodziowa, by muł niesiony przez wezbrane wody nie zablokował tamy. Mimo to zapasy wody w zbiorniku pozwoliły zwiększyć areał ziemi uprawnej w dolinie Nilu o 16%. Równocześnie jednak duża część cennej wody spływała do morza bezużytecznie. Tamę podwyższono w 1912 roku, a później jeszcze raz w 1933 roku. Jednak ta tama nie mogła zapewnić dostatecznej kontroli nad wielką rzeką.

            Przyrost ludności sprawił, że konieczne było zwiększenie zasobów żywności. Korzystając z radzieckich kredytów i pomocy radzieckich inżynierów zbudowano nową tamę Sadd al-ali zlokalizowaną 8 km dalej na południe. Przy realizacji tego gigantycznego projektu przez 11 lat (1960-1971)  pracowało 33 000 Egipcjan i 1900 Rosjan.

 Odporna na wstrząsy tektoniczne tama tworzy łuk wysokości 111 m. Ma 3,6 km długości, 980 m szerokości u podstawy i 40 m szerokości na koronie. U podstawy tama ma 945m grubości. Przegradza koryto Nilu, które w tym miejscu ma szerokość 520 m. Koryto, którym płynie woda ma 1,6 km długości i biegnie przez potężną siłownię, gdzie znajduje się 12 turbin o mocy 175 MW. Porusza je woda przepływająca w tym miejscu sześcioma kanałami.  Zbiornik gromadzący wody Nilu przez cały rok ma 500 km długości, 200 km szerokości i sięga daleko w głąb terytorium Sudanu. Gdyby poziom wody osiągnął dopuszczalne maksimum, to jest 182 m ponad poziom morza ( 14 m poniżej korony zbiornika), pojemność sztucznego jeziora wyniosłaby wówczas     164 miliardy metrów sześciennych. Na cześć prezydenta Egiptu zbiornik wodny nazwano Jeziorem Nasera. Przy wejściu na koronę Wielkiej Tamy ustawiono pomnik przyjaźni radziecko - egipskiej w formie stylizowanego, betonowego kwiatu lotosu. Na środku tamy wybudowano łuk triumfalny, obok którego umieszczono tablice informacyjną z wykresami prezentującymi różne przekroje i detale tej gigantycznej konstrukcji.

            Woda z Jeziora Nasera służy do nawadniania pól w porze suchej. Dzięki temu możliwe są wyższe zbiory i wyżywienie większej liczby ludności. Przepływająca woda napędza turbiny, które wytwarzają ponad połowę energii elektrycznej, jaka w ogóle powstaje w Egipcie.

            Rzadko wspomina się o tragicznym losie Nubijczyków. 100 000 ludzi straciło dach nad głową gdy w 1965 roku rozpoczęto wypełnianie zbiornika wodą, która powoli przykryła ich chaty i pola. Tama w Asuanie utrudnia przepływ żyznego mułu, więc rolnicy muszą stosować nawozy sztuczne. Od czasu wybudowania tamy na Nilu rozmnożyły się ślimaki, których pasożyty roznoszą dokuczliwe choroby. Podniesienie się poziomu wód gruntowych spowodowało zasolenie i tym samym wyjałowienie gruntu.

Zdjęcie z samolotu Tamy Asuańskiej i Jeziora Nasera.

Makieta tamy w Asuanie. 

Przekrój tamy w Asuanie. Woda napływa z lewej strony i kierowana przez podziemny

Kanał, napędza generator za pośrednictwem turbiny.

Makieta pokazuje widok z góry na tamę, przez którą prowadzi czteropasmowa szosa.

Zaprojektowali ją Niemcy, a pomocy przy budowie udzielili Rosjanie.

Widok na tamę w Asuanie.

Widok na najbliższe otoczenie tamy na Nilu od strony południowej

Widok z tamy na Nil.

Tama ma 111 m wysokości i 40 m grubości na szczycie.

Przez tamę prowadzi czteropasmowa szosa