Około 250 roku p.n.e. na bagnistych terenach zamieszkali rybacy z plemienia Parizjów . Później osadę zdobyli Rzymianie, którzy na lewym brzegu rzeki wybudowali miasto wraz z amfiteatrem, świątynią i termami. Pozostałości osady - tzw. Areny Lutecji, wciąż można oglądać w Dzielnicy Łacińskiej.
Lata spokoju pod panowaniem Rzymian skończyły się w 275 roku wraz z wtargnięciem ''Ludów z za Renu''. Pod koniec V wieku Paryż znalazł się w rękach Klotwiga , pierwszego władcy z dynastii Merowingów. Za jego panowania miasto zostało stolicą zachodniej części państwa Franków. Królowie rezydowali na wyspie w Palaris de Justice ( w Pałacu Sprawiedliwości).
W X wieku miasto dynamicznie się rozwijało i po koronacji Hugona Kapeta stało się stolicą Królestwa Kapotyngów. Konsekwencją szybkiego rozwoju Paryża było zaanektowanie na cele budowlane prawego brzegu Sekwany. Po tej stronie rzeki w XII wieku zbudowano Luwr, który początkowo pełnił rolę fortecy. Potem przekształcono go w rezydencję królewską.
Szybki rozwój gospodarczy i kulturalny został zahamowany przez wojnę stuletnią. Konflikt zbrojny rozpoczęty w 1337 roku miał na celu usunięcie z terenów Francji Anglików, którzy próbowali znaleźć na kontynencie punkt zaczepienia. Do opuszczenia Calais zmuszono ich dopiero w 1558 roku, a brytyjscy władcy używali tytułu króla Francji i Anglii aż do 1802 roku. Sprawy wewnętrzne Francji skomplikowały się z powodu dziesiątkującej ludność epidemii dźumy - czarnej śmierci (1337 - 1350 r) oraz awiniońskiej niewoli papieży (1309 - 1378 r ), tj. przeniesienia siedziby papieskiej do Awinionu, co miało zapobiec intrygom Rzymu. Od 1392 r. sytuację pogorszyła choroba umysłowa Karola VI, syna Karola V Mądrego. Władca ten doprowadził do zaostrzenia konfliktów wewnętrznych w państwie. W 1415 roku armia angielska, pod wodzą Henryka V, rozgromiła pod Azincourt, liczniejszych ale mniej mobilnych Francuzów. Siedem lat później, po śmierci Karola VI, korona francuska przeszła w ręce wnuka Henryka VI , króla Anglii. Zdaniem niektórych historyków, zakończenie wojny stuletniej
w 1453 r. ( faktycznie trwało 116 lat ) wyznacza koniec średniowiecza. Panowanie Ludwika XI ( 1461 - 1483 r. ) przygotowało grunt dla francuskiego renesansu. Zwalczano przeciwników władzy królewskiej, a do korony przyłączono Maine, Prowansję, Burgundię i Księstwo Bretanii.
Druga połowa XVI wieku to czas krwawych wojen religijnych pomiędzy protestantami ( hugenotami ) a katolikami. Kulminacją konfliktu była noc św. Bartłomieja (1572 r.), kiedy to wojska królewskie wymordowały tysiące protestantów. Winę za tę masakrę przypisuje się Katarzynie Medycejskiej, która wywierała silny wpływ na rządy swojego męża Henryka II oraz synów. Seria zagadkowych śmierci i zabójstw pośród katolików, rywalizujących o koronę, doprowadziła do objęcia tronu przez protestanta - Henryka IV, króla Nawarry, który okazał się jednym z najlepszych władców Francji. Aby zjednać sobie poddanych, przeszedł na katolicyzm, składając słynne po dziś dzień oświadczenie, że ''Paryż wart jest mszy''. Zdolności przywódcze i żywiołowość zjednały Henrykowi IV sympatię całej Francji. Śmierć monarchy, zasztyletowanego w 1610 roku przez fanatyka religijnego, okryła żałobą cały kraj. Następcą Henryka IV został Ludwik XIII ( 1610 - 1643 r. ). Był bardzo młody, jego panowaniu towarzyszyły liczne intrygi, w których przodował kardynał Richelieu. To właśnie Richelieu umocnił władzę króla. Będąc królewskim ministrem, Richelieu przyczynił się do rozwoju handlu w kraju i powiększenia francuskich terytoriów w Ameryce, a w 1653 r. założył Akademię Francuską. Równocześnie jednak prowadził wojny i snuł intrygi. Sama wojna trzydziestoletnia (1618 - 1648 r. ) do której włączyła się Francja, była niezwykle kosztowna i nie przyniosła żadnych rozstrzygnięć.
Po śmierci Ludwika XIII na tronie zasiadł jego pięcioletni syn, Ludwik XIV. Rządy tego władcy, rozpoczęły się niezbyt szczęśliwie - od regencji jego matki, Anny Austriaczki. Następcą kardynała Richelieu został Mazarin. Król Ludwik XIV uzyskał przydomek ''Król Słońce'' a jego panowanie stanowiło szczytowy okres monarchii francuskiej. Ludwik XIV zmarł w 1715 r. pozostawiając tron swemu pięcioletniemu prawnukowi Ludwikowi XV, który panował do 1774 roku. Jego żoną była Maria Leszczyńska , córka polskiego króla Stanisława. Nie był to władca o wybitnej osobowości, ale i tak Francja stała się najlepiej zorganizowanym państwem na świecie, a epoka została nazwana oświeceniem.
Oświecenie dało początek bezprecedensowemu rozwojowi kulturalnemu, a Paryż stał się liderem życia kulturalnego Europy. W pędzie ku wiedzy najwyraźniej pominięto kwestie militarne - w wyniku wojny siedmioletniej ( 1756 - 1763 r. ) Francja utraciła na rzecz Anglii północnoamerykańskie kolonie.
Za panowania Ludwika XVI (1774 - 1793 r. ) sytuacja gospodarcza Francji pogarszała się, rosnące podatki irytowały ludność, która coraz gorzej znosiła brak równości społecznej. Rozgoryczenie podsyciła jeszcze klęska nieurodzaju w latach 80-tych XVIII wieku i w końcu Francja pogrążyła się w rewolucji, która zmieniła bieg historii.
Wielka Rewolucja Francuska rozpoczęła się w 1789 roku. Aby zaradzić kryzysowi finansowemu, Ludwik XVI zwołał Stany Generalne - zgromadzenie wybrane przez szlachtę, duchowieństwo oraz stan trzeci (mieszczaństwo i chłopów). Burżuazja wykorzystała okazję i powołała do życia Konstytuantę, mającą wyłonić nowy rząd konstytucyjny.
14 lipca 1789 r. paryski lud zdobył Bastylię - więzienie stanowiące symbol władzy królewskiej. Zachęceni tym wydarzeniem chłopi zorganizowali własną rewoltę, a Konstytuanta zniosła przywileje szlachty i kleru. Punktem kulminacyjnym było podpisanie 26 sierpnia 1789 r. Deklaracji praw człowieka i obywatela - programowego dokumentu francuskiej rewolucji.
W wyniku przeprowadzonych reform Francja stała się monarchią konstytucyjną,
a z 26 dawnych prowincji utworzono 83 departamenty. Trójkolorowy sztandar republikański zastąpił królewską lilię, stając się flagą narodową. Tymczasem królowa Maria Antonina potajemnie zabiegała o interwencję u swojego brata , cesarza austriackiego, co doprowadziło do wojny. Nowe zgromadzenie o nazwie Konwent Narodowy zniosło wszelką władzę królewską, ustanowiło system metryczny, za hymn narodowy przyjęto Marsyliankę, a rok 1793 ogłosiło pierwszym rokiem republiki. Podczas próby ucieczki aresztowano Ludwika XVI i jego rodzinę. Król Francji został zgilotynowany Place de la Concorde 21 stycznia 1793 roku. Aby utrzymać kontrolę nad wydarzeniami, Konwent Narodowy pod przewodnictwem Maksymiliana Robespierrea zaprowadził rządy terroru - ścinano każdego, kto ośmielił się sprzeciwić władzy (ostateczna liczba ofiar wyniosła ok. 40 tysięcy ). Okres jakobińskiej przemocy zakończył się egzekucją samego Robespierrea w 1794 roku.
Wyróżniający się na polu walki, młody korsykański generał Napoleon Bonaparte wykorzystał panujący chaos i w 1799 roku przejął rządy. Szybko umocnił władzę, wprowadzając w życie zbiór przepisów cywilnych, zwany Kodeksem Napoleona. Kodeks ten po dziś dzień stanowi trzon francuskiego ładu prawnego. Napoleon cieszył się olbrzymią popularnością, a to umożliwiło mu koronowanie się na cesarza Francuzów w 1804 roku. Napoleon uwikłał Francję w niekończącą się serię wojen, których kulminacją była nieudana wyprawa na Rosję w 1812 roku. Pokonany Bonaparte abdykował , po czym został zesłany na Elbę. Podjął jeszcze jedną dramatyczną próbę odzyskania władzy, lecz ostatni okres jego rządów ( 100 dni Napoleona) zakończył się klęską pod Waterlo w 1815 roku. Wojny napoleońskie doprowadziły kraj na skraj nędzy.
Zwycięzcy spod Waterlo przywrócili na tron dynastię burbońską, jednak burżuazji trudno było się pogodzić z przywróceniem dawnych porządków. Kiedy w lipcu 1830 roku Karol X (1824-1830 r.) ograniczył wolność prasy, studenci i robotnicy wznieśli w Paryżu barykady, co zapoczątkowało trzydniowe zamieszki. Sytuacja zmusiła króla do ucieczki, a na tron powołano jego kuzyna , Ludwika Filipa I. Nowy władca publicznie zadeklarował poparcie dla idei republikańskich i Francja znów stała się monarchią konstytucyjną. Monarchia ta zdołała uniknąć konfliktów międzynarodowych, ale sytuacja w kraju była trudna: w ciągu 18 lat przeprowadzono 17 prób zamachu stanu, dochodziło do rozruchów w miastach, istniała aktywna opozycja. W lutym 1848 r. wybuchły zamieszki w Paryżu i wzniesiono barykady. Gwardia Narodowa poparła demonstrantów i Ludwik Filip I musiał uciekać z kraju. Utworzono Rząd Tymczasowy, który skrócił dzień pracy, wprowadził powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn i zniósł niewolnictwo. Po wygraniu pierwszych wyborów przez umiarkowanych republikanów, w czerwcu 1848 r. skrajnie lewicowi robotnicy na nowo rozpoczęli walki uliczne. Po raz kolejny w Paryżu wzniesiono barykady, ale tym razem rewolucja została stłumiona ( śmierć poniosło ok. cztery tysiące rewolucjonistów). Wybory prezydenckie dały władzę zaskakująco popularnemu bratankowi Napoleona, Ludwikowi Napoleonowi Bonaparte. Nie był on tak dynamiczny jak stryj, ale ogłosił się cesarzem i aresztował swoich przeciwników. Powstało II Cesarstwo Francji. Za jego panowania kontynuowano politykę ekspansji. Przyłączono w 1860 r. do Francji Sabaudię i Niceę, wcześniej należące do Włoch. Wojna krymska z Rosją (1854-1855 r.) nie przyniosła rozstrzygnięć, lecz mimo to Francuzi zaczęli rozszerzać wpływy na inne regiony, w tym Chiny, Meksyk i północną Afrykę.
Ludwik Napoleon Bonaparte powierzył baronowi Haussmannowi misję przebudowy Paryża. Urbanista zmienił oblicze miasta - poszerzył bulwary, zlikwidował nadmierne zagęszczenie budynków w niektórych regionach, stworzył duże parki publiczne, takie jak Lasek Buloński.
Koniec II Cesarstwa nastąpił nagle w 1870 roku. Sprowokowany obraźliwą depeszą przez króla Prus Wilhelma I do Bismarcka, w której rzekomo naśmiewano się z jego wąsów, Ludwik Napoleon wypowiedział wojnę Prusom. Bitwa pod Sedanem ( 1870 r.) zakończyła się druzgocącą klęską Francji. Po takiej porażce szybko doszło do rozpadu II Cesarstwa. Utworzono tymczasowy rząd republikański, który na próżno starał się dalej prowadzić wojnę z lepiej przygotowanymi Prusami. Zwycięstwo Bismarcka było już jednak przesądzone, a Francja utraciła Alzację i Lotaryngię.
W Paryżu miało miejsce ogromne rozżalenie z powodu ogromnych obciążeń spowodowanych wojną z Prusami. Kiedy rząd francuski zgodził się na żądania Prus, zdesperowani paryżanie ogłosili utworzenie niezależnego komitetu robotniczego, nazwanego Komuną Paryską. Komuna popierana przez Gwardię Narodową, odmówiła poddania się wojskom rządowym, co zapoczątkowało krwawą dwumiesięczną wojnę domową, w czasie której Paryż znów był oblężony. W walkach zginęło 20 tysięcy komunardów.
Mimo, że III Republika powstała w trudnych warunkach istniała przez 70 lat. Po dramatycznych wydarzeniach z okresu Komuny Paryskiej republikanie postanowili skoncentrować się na utrzymaniu stabilnej sytuacji, zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Poczyniono ważne ustępstwa na rzecz robotników, np. w 1884 roku zezwolono na tworzenie związków zawodowych. W latach 1880-1881 przeprowadzono reformy w oświacie i w całej Francji wprowadzono powszechną, bezpłatną edukację. Budową ogromnego imperium kolonialnego w Afryce i Azji III Republika zdołała w pewnym stopniu zrekompensować utratę Alzacji i Lotaryngii. Geniusz kultury francuskiej wydaje się tkwić w jej zdolności do przetrwania politycznych burz. Miasto przypominało o sobie w czasie Światowych Wystaw w latach 1855, 1867 i 1889 r.
Wybuch I wojny światowej wyzwolił w ludności patriotyzm i uznany został za nadarzającą się sposobność wzięcia odwetu na Niemcach. Jednak konflikt zbrojny okazał się rujnujący dla wszystkich uczestników. Szybki przemarsz Niemców w głąb Francji został zatrzymany przez aliantów nad Marną ( 1914 r.) Nastąpiła przedłużająca się wojna okopowa, w której obie strony poniosły ogromne straty. Chociaż w czasie krwawej wojny żołnierzom francuskim trudno było wyjść z impasu, surowe warunki pokoju podyktowane Niemcom w traktacie wersalskim ( 1919 r. ) zostały uznane przez Francuzów za wspaniałe zwycięstwo. Oprócz ogromnych reparacji wojennych, Francja otrzymała z powrotem Alzację i Lotaryngię. Paryż wyszedł z kataklizmu z właściwym sobie rozmachem i w kolejnym dziesięcioleciu miasto tętniło życiem jak nigdy dotąd. Kryzys lat 30-tych XX wieku okazał się dla kraju ogromnym ciosem. Załamanie się europejskich rynków walutowych, przyspieszone dodatkowo nieregularnymi wypłatami powojennych reparacji, zniszczyło francuską gospodarkę i strukturę polityczną. Przygotowania wojenne Hitlera i Mussoliniego zagroziły równowadze europejskiej i doprowadziły do upokarzającego przejęcia Nadrenii w 1936 roku. Wojna domowa w Hiszpanii wywołała silne oburzenie społeczeństwa francuskiego, jednak nie byli oni w stanie zapobiec nadciągającej burzy. W 1938 roku Francja, Włochy Niemcy i Wielka Brytania podpisały układ monachijski, będący ukoronowaniem polityki ustępstw wobec III Rzeszy i upoważniły Niemcy do aneksji części Czechosłowacji. Po ataku Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku, Francja i Wielka Brytania wypowiedziały Niemcom wojnę. Najpierw trwała tzw. Dziwna wojna, w czasie której żadna ze stron nie odważyła się zaatakować. Po ośmiu miesiącach wojska niemieckie zastosowały taktykę wojny błyskawicznej i wtargnęły w głąb Francji. Dowiodło to całkowitej bezużyteczności osławionej Linii Maginota, którą z łatwością dało się obejść. 22czerwca 1940 roku podpisano zawieszenie broni, tworząc strefę okupacyjną na północy kraju i teoretycznie autonomiczny region na południu, ze stolicą w Vichy. Pełną władzę w regionie Vichy przejął zasłużony w I wojnie światowej marszałek Philippe Petain. Uchylono konstytucję III Republiki. Przeciwny kapitulacji generał Charles de Gaulle, wiceminister obrony narodowej, musiał uciekać do Londynu, żeby tam organizować Wolną Francję do walki z okupantem. Pod wodzą generała de Gaullea ruch oporu rozwijał się przez całą wojnę, a oddziały Wolnej Francji odegrały znaczną rolę w Afryce Północnej i innych kampaniach. 6 czerwca 1944 roku nastąpił desant aliantów w Normandii, od którego rozpoczęło się wyzwolenie Francji. 25 sierpnia 1944 roku oswobodzono Paryż. Był to jeden z najszczęśliwszych dni w burzliwych dziejach stolicy. Dowódca wojsk sprzymierzonych gen. Eisenhower dyplomatycznie pozwolił francuskim oddziałom wkroczyć do miasta jako pierwszym. Pomimo tak szczęśliwego zakończenia wojny, pozycja Francji w roku 1945 była bardzo niepewna. Po pierwsze bezlitośnie zniszczono miasta, po drugie, wiara narodu francuskiego we własne siły została podkopana porażkami wojennymi i kolaboracją z okupantem. Na dodatek trzeba jeszcze było stawić czoło światu zdominowanemu przez Stany Zjednoczone i Związek Radziecki.
O niestabilności IV Republiki świadczą 24 zmiany rządu w latach 1945-1958. Również w tym czasie Francja utraciła Indochiny ( przegrana bitwa pod Dien Phu w 1954 r.). Niepewna sytuacja w kraju miała decydujący wpływ na decyzję de Gaullea o powrocie do życia politycznego. Przywołał on cały swój autorytet, żeby przeforsować w Zgromadzeniu Narodowym nową konstytucję, utworzyć V Republikę. W 1958 roku wybrano de Gaulea na prezydenta. Dzięki de Gauleowi Francja ''pogodziła się ze swoimi czasami'' i przystosowała do nowoczesnego świata. Polityka Francuska pozostawała niezmienna : rząd kontynuował umacnianie niezależnych wojskowych sił uderzeniowych i kształtował własną politykę zagraniczną. W 1989 r. Francja świętowała dwusetną rocznicę Wielkiej Rewolucji Francuskiej, co stało się pretekstem do wyrażenia nieskrępowanego samozadowolenia i przeprowadzenia nie zliczonych analiz. Ten ekscytujący okres zakończył się wyborem w 1995 roku mera Paryża, prawicowego Jacquesa Chiraca na prezydenta. Pod koniec XX wieku francuska gospodarka kwitła, bezrobocie spadło. Po tym jak Francja w referendum w 2005 r. opowiedziała się przeciwko konstytucji europejskiej, nowym premierem został Dominique de Villepin.